Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
w Dzierzgoniu Sp. z o.o.
82-440 Dzierzgoń, ul. Słowackiego 24
tel. 55 276 25 66, 55 261 61 29
e-mail: rpwik_dz@obs.com.pl, wodnik@rpwik.com.pl
www.rpwik.com.pl
Dzierzgoń leży nad rzeką o tej samej nazwie, w centralnej części jej dorzecza. Z trzech stron – od zachodu, południa i wschodu otoczony jest wzgórzami moren czołowych, których wysokości względne wynoszą 50-80 m. Przez ciąg tych moren rzeka Dzierzgoń przełamuje się doliną o głębokości około 30 m i szerokości 100 m. W mieście zatacza dwa łuki w kształcie litery S i, tuż za miastem, wpływa do rozległej rynny lodowcowej docierając jej środkiem aż do Bągartu, skąd – już jako kanał odwadniający południową część Żuław Elbląskich – dopływa do jeziora Drużno.
W pierwszej fazie rozbudowy miasto było skupione na wysokim, lewym brzegu rzeki u podstawy wzgórza, na którym znajdował się zamek — siedziba krzyżackiego komtura. Następnie rozbudowało się w dolinie rzeki, na jej tarasach.
Okolice Dzierzgonia są bardzo charakterystyczne dla tego typu rzeźby lodowcowej. Na niewielkim obszarze można zaobserwować niemal wszystkie jej formy, jak: wzgórza moren czołowych, równiny moreny dennej, zagłębienia końcowe, zagłębienia wytopiskowe i jeziora, doliny erozyjne, tereny akumulacyjne i stożki napływowe, co sprawia, że teren należy do niezwykle ciekawych pod względem geograficznym.
Miejskie ujęcie wody usytuowane jest w południowo-zachodniej części miasta, w dolinie rzeki Dzierzgoń, o rzędnych od 21 do 26 m n.p.m. Parametry te dla okalających teren wysoczyzn wahają się w granicach 65-80 m n.p.m.
Wodociągi w Dzierzgoniu zbudowano w latach 1929-1930, ale podczas II wojny światowej zostały one zdewastowane. Po wyzwoleniu, w 1946 roku firma Sobolewski & Szwergulski zdołali uruchomić urządzenia, dzięki czemu dzierzgonianie mogli znowu korzystać z bieżącej wody. Od 1949 roku wodociągi obsługiwał Roman Wasiński. Po zautomatyzowaniu pompowni wody w 1965 roku zatrudnienie zredukowano do jednego pracownika. W ramach kapitalnych remontów wybudowano w okresie powojennym jedną studnię głębinową i dwa odżelaziacze. Zastosowano pompy głębinowe G60. Długość sieci wodociągowej wzrosła z 10,9 km w 1960 roku do 11,1 km w 1965 roku, natomiast sieci kanalizacyjnej z 6,5 do 8,6 km. W omawianym okresie w mieście czynnych było sześć zdrojów ulicznych.
Warto nadmienić, że 15 lat wcześniej (wg danych Narodowego Spisu Powszechnego) w wodociąg sieciowy było zaopatrzonych 109 nieruchomości i korzystały z niego 992 osoby, co stanowiło 71% ogółu mieszkańców (w 1964 roku około 90%). Rozwój zakładu nastąpił dopiero po roku 1973, z chwilą przejęcia go przez WPZŻ w Gdańsku. W tym samym roku rozpoczęto też budowę obiektu socjalnego, grupa składała się z pracowników oddelegowanych z poszczególnych zakładów wodociągowych województwa.
W roku następnym budynek oddano do użytku i rozpoczęto budowę dwóch studni głębinowych. Pierwotnie zamierzano wykonać dwa otwory szeroko dymensyjne, ale brak było wiertnic. Rozpoczęto więc budowę otworu rozpoznawczo-eksploatacyjnego, a po osiągnięciu bardzo dobrych wyników wiercenia – wykonano jeszcze jeden otwór na tej samej głębokości. Studnie zarejestrowano do eksploatacji w styczniu 1976 roku, a w maju dzierzgonianie pili już wodę z nowych obiektów. Poczynione inwestycje sprawiły, że wodociągi w Dzierzgoniu zyskiwały na znaczeniu, stawały sie bogatsze, posiadały „Multicara” i coraz więcej sprzętu. W drugiej połowie roku wykonano wiatę i remont wieży ciśnień.
Rok 1977 zapisał się kolejnymi inwestycjami w zakładzie. O jeden metr podwyższono osadnik i teren wokół niego, co pozwoliło suchą nogą dojść do oczyszczalni podczas wylewów rzeki. Ponadto wykonano nowe komory krat i piaskownik, a sposobem gospodarczym skonstruowano pompę do pompowania osadu. Nie trzeba już było wybierać go kubłami, jak w 1975 roku, kiedy uzyskiwał taką twardość, że można było po nim chodzić nie obawiając się zapadnięcia.
W roku 1977 ułożono też pierwszy odcinek drogi dojazdowej do bazy przy ul. Słowackiego, a w kolejnych latach utwardzono plac i wykonano drogę dojazdową do oczyszczalni ścieków oraz hydroforni wiejskich w: Jasnej, Tywęzach i Żuławce Sztumskiej. Trzeba podkreślić, że realizacja wytyczonych celów nie przychodziła łatwo.
W latach 80. XX wieku, aż do 1992 roku zakład w Dzierzgoniu obsługiwał własnych mieszkańców oraz wodociągi wiejskie gminy Dzierzgoń we wsiach: Ankamaty, Bągart, Jasna, Tywęzy i Żuławka Sztumska; gminy Stary Dzierzgoń we wsiach: Myślice, Bucznik, Folwark, Stary Dzierzgoń; w gminie Rychliki wieś Mokajny.
Z początkiem 1992 roku wojewoda elbląski powołał samodzielne Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Dzierzgoniu. Dyrektorem został dotychczasowy kierownik rejonu, Kazimierz Bieliński. W spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością przedsiębiorstwo przekształciło się w połowie 1997 roku na podstawie Uchwały Rady Miejskiej w Dzierzgoniu, która jednocześnie określiła przedmiot i zakres działalności firmy, którymi są:
-
pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody
-
odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
-
roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych
-
wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych
-
transport drogowy towarów
-
pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej nieklasyfikowane
-
wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń
-
wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
-
wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi
-
działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne
-
pozostałe badania i analizy techniczne
-
zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne
-
obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne.
Od końca lat 90. ubiegłego wieku nastąpił rozwój gminy i przedsiębiorstwa. Obecnie spółka zarządza majątkiem w wysokości 19,760 mln zł.
W ramach uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w gminie Dzierzgoń, wybudowano blisko 50 km sieci wodociągowej. Zlikwidowano przestarzałe hydrofornie wiejskie, a wsie włączono do wodociągu dzierzgońskiego. Wybudowano studnię głębinową i nową SUW na 150 m³/h. Obecnie 99% mieszkańców gminy pije wodę dostarczaną przez RPWiK Sp. z o.o. Wybudowano około 33 km sieci kanalizacyjnej oraz oczyszczalnię ścieków typu BIOGRADEX w Dzierzgoniu i we wsi Jasna, ujmując ścieki z większości wsi na terenie gminy. Na rozbudowę infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej znaczący wpływ miała dostępność do środków unijnych.
Z uwagi na posiadane rezerwy produkcyjne, zakład sprzedaje wodę do sąsiednich gmin – Stary Dzierzgoń i Stary Targ, a także przyjmuje ścieki z sieci kanalizacji tłocznej ze Starego Targu i ścieki dowożone beczkowozami z gminy Rychliki.
Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dzierzgoniu jest członkiem Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie i Pomorskiego Forum Wodociągowego.