Zabrzańskie Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji Sp. z o.o.
41-800 Zabrze, ul. Wolności 215
tel. 32 275 52 20, fax 32 275 52 01
e-mail: biurozarzadu@wodciagi.zabrze.pl
Głównym zadaniem Zabrzańskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji jest zapewnienie ciągłości dostaw wody dla 174 tys. mieszkańców Zabrza, a także odbiór ścieków oraz ich oczyszczanie. Zajmuje się także kontrolą gospodarki wodno-ściekowej, a także naprawą, legalizacją i montażem wodomierzy. Firma dysponuje 486 km sieci wodociągowej i 419 km sieci kanalizacyjnej. Eksploatuje 2 oczyszczalnie ścieków, 5 studni głębinowych oraz 52 przepompownie ścieków. Posiada również akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji laboratorium. Od 1995 roku funkcjonuje jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której 100% udziałów należy do gminy Zabrze.
Pierwsze wzmianki na temat działalności wodociągów w Zabrzu sięgają XIX wieku. Przedsiębiorstwo powstało 136 lat temu, a jako datę jego powstania przyjmuje się kwiecień 1883 roku. Jego intensywny rozwój nastąpił na początku XX wieku. Wtedy to powstał zbiornik wieżowy oraz pierwsze oczyszczalnie ścieków.
Woda płynąca w zabrzańskiej sieci pochodzi z ujęć głębinowych i powierzchniowych. Zanim trafi do domów jest uzdatniana i niezależnie od źródła, spełnia najwyższe normy wody przeznaczonej do spożycia. Mało kto dzisiaj
zdaje sobie sprawę z tego, że kiedyś dostęp do niej nie był tak oczywisty. W XIX wieku na Górnym Śląsku ludzie używali wody niewiadomej jakości, którą czerpali ze studni i zbiorników powierzchniowych. Wraz z rozwojem przemysłu, warunki sanitarne się pogarszały. Wtedy właśnie w 1883 roku, wybudowano w Zabrzu jedną z pierwszych sieci wodociągowych na Górnym Śląsku.
Jeszcze dwie dekady temu, większość sieci kanalizacyjnej w Zabrzu była stara, często pamiętająca czasy przedwojenne. Dewastacja sieci związana była również z eksploatacją górniczą. Dziś, aż 90% sieci wodociągowej w Zabrzu ma mniej niż 25 lat. Tymczasem w wielu polskich miastach większość infrastruktury eksploatowana
jest już ponad pół wieku.
Ostatnie 15 lat to dla gminy Zabrze i zabrzańskich wodociągów okres wzmożonej pracy. To ogromne inwestycje w nowoczesną technologię oczyszczania i dostarczania wody, a także w poprawę gospodarki ściekowej. Ponad 850 mln zł wydanych na inwestycje, zmieniło oblicze infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w mieście. Zrealizowano dwa etapy projektów pn. „Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze”, które współfinansowane były przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach POiIŚ. Beneficjentem środków unijnych była Gmina Zabrze, natomiast ZPWiK było podmiotem odpowiedzialnym za realizację przedsięwzięcia.
W ramach tych przedsięwzięć wykonano 200 km kanalizacji sanitarnej, 23 przepompownie ścieków, 177 km kanalizacji deszczowej wraz z podczyszczalniami wód deszczowych, 121 km sieci wodociągowej, a także przebudowano 700 tys. m2 dróg i chodników. Zmodernizowano również stację uzdatniania wody w Grzybowicach oraz przebudowano
oczyszczalnię ścieków Śródmieście, wykonując jej hermetyzację oraz dezodoryzację.
W 2017 roku ZPWiK pozyskało z POiIŚ dofinansowanie ze środków unijnych na realizację projektu pn. „Przebudowa oczyszczalni ścieków Mikulczyce w Zabrzu”. Wartość przedsięwzięcia wyniosła 30 mln zł, a dofinansowanie 14 mln zł. Inwestycja obejmowała przebudowę części obiektów i budowę nowych oraz zakup samochodu najnowszej generacji do wywozu nieczystości płynnych. Projekt miał na celu dostosowanie ścieków oczyszczonych do norm wynikających z dyrektyw unijnych. Dzięki tym zmianom, Zabrze jest skanalizowane w 99%, co oznacza, że każdy zainteresowany ma możliwość przyłączenia się do sieci.
Zabrzańskie wodociągi w ostatnich 15 latach przeznaczyły ponad 482 mln zł na inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną. Poza realizowanymi projektami unijnymi, wydały ponad 90 mln zł na działalność inwestycyjną oraz 134 mln zł na wykonanie zadań remontowych. Zmodernizowane zostały SUW Leśna w Mikulczycach, a także hydrofornie
i kolektory. Unowocześniony został tabor oraz wykorzystywany sprzęt. Bardzo istotnym przedsięwzięciem było doprowadzenie wodociągu do terenów Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i wykonanie kolektora sanitarnego odprowadzającego ścieki z terenu strefy do przepompowni w Rokitnicy. Dzięki temu teren został uzbrojony, co ma duże
znaczenie dla przedsiębiorców.
ZPWiK systematycznie podejmuje i realizuje przedsięwzięcia inwestycyjne związane z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną na potrzeby budownictwa mieszkaniowego, obszarów inwestycyjnych oraz przemysłowych na terenie
miasta, a także wynikające z eksploatacji i konieczności spełnienia wymogów prawnych wynikających z ustawodawstwa UE.
Zabrze w 54% zaopatrywane jest w wodę z własnych ujęć głębinowych, a w pozostałych 46% przez Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA z Katowic. Miasto podzielone jest na cztery strefy, a każda z nich ma inne źródło zasilania w wodę. Obsługiwane jest przez stacje uzdatniania wody w Grzybowicach i Mikulczycach, zakład
uzdatniania wody z Goczałkowic oraz stację Zawada w Karchowicach. Przyjęcie rozwiązania, w którym w razie problemów można z jednego źródła zasilania w wodę przełączać się na inne, daje mieszkańcom pełne bezpieczeństwo. Jakość wody ze wszystkich ujęć jest monitorowana, a próbki wody pobierane są do badań z 21 punktów monitoringowych.
Podejmowanym przez firmę działaniom przyświecają takie idee jak: ekologia, rozwój i bezpieczeństwo, a motto spółki brzmi: H₂O – związek na całe życie. ZPWiK z dużą starannością podchodzi do misji związanej z dostarczaniem czystej wody o jak najwyższej jakości oraz do uzyskania jak najlepszych wyników oczyszczania ścieków, co ma niewątpliwy
wpływ na komfort życia mieszkańców i ochronę środowiska.
Starania firmy i efekty zrealizowanych projektów zostały dostrzeżone nie tylko na forum lokalnym, ale również na krajowym. Przyznano spółce Złoty Laur Umiejętności i Kompetencji w kategorii „Udana Inwestycja” oraz EKOLAUR Polskiej Izby Ekologii. Corocznie, od 2007 roku, przyznawany jest firmie tytuł „Przedsiębiorstwo Fair Play”. W 2015 Miasto Zabrze pozyskało tytuł ECO MIASTO 2015 za zrealizowanie wspólnie z ZPWiK unijnego przedsięwzięcia pn. „Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Zabrze”. W 2004 i 2009 roku realizowane przez ZPWiK inwestycje otrzymały wyróżnienie i tytuł w konkursie „Modernizacja Roku”.
W 2018 roku, samorząd województwa śląskiego nagrodził zabrzańskie wodociągi za wkład w rozwój regionu Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego. Odznakę honorową nadaje się podmiotom, które całokształtem działalności i realizacją swoich zadań na terenie województwa śląskiego, przyczyniły się do gospodarczego, kulturalnego i społecznego rozwoju województwa.