Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
98-100 Łask, ul. Tylna 9
tel. 43 675 51 43, 43 675 36 95
e-mail: mpwik@mpwik-lask.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Łasku Sp. z o.o. zajmuje się zbiorowym zaopatrzeniem w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniem ścieków na terenie gminy Łask. Miasto Łask zlokalizowane jest w województwie łódzkim w malowniczej dolinie rzeki Grabi na Wysoczyźnie Łaskiej.
Pierwotnie gospodarką wodno-ściekową zajmowało się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej. Decyzją Wojewody Sieradzkiego w 1985 roku powstało Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Sieradzu, a w Łasku zaczął funkcjonować Zakład Terenowy WPWiK. W 1991 roku przedsiębiorstwo to zostało rozwiązane i 1 paź-dziernika powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, które sześć lat później zostało przekształcone w zakład budżetowy, by następnie 1 lipca 2000 roku stać się Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Właścicielem spółki jest Gmina Łask, a do głównych zadań firmy należy: pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody; odprowadzanie i oczyszczanie ścieków; wykonywanie sieci i przyłączy wodociągowych oraz kanalizacyjnych, a także świadczenie usług doradczych i projektowych w zakresie inwestycji w sektorze wodno-kanalizacyjnym.
Zaopatrzenie w wodę prowadzone jest w oparciu o eksploatowane studnie głębinowe, ujmujące wodę z pokładów trzecio- i czwartorzędowych górnej kredy. Stacja uzdatniania wody w Ostrowie – oddana do użytkowania w 1985 roku o wydajności 4411 m³/d – obsługuje miasto Łask oraz okoliczne miejscowości: Teodory, Orchów, Wola Łaska, Wronowice, Wiewiórczyn, Ostrów oraz sieć byłej stacji wodociągowej w Gorczynie (miejscowości Mauryca, Gorczyn, Łopatki, Sięganów, Zielęcice), a także awaryjnie sieć wodociągową zasilaną z SUW Okup.
Spółka eksploatuje również dwie lokalne stacje uzdatniania wody. Stacja uzdatniania wody w Okupie o wydajności Qmax = 413m³/d – wybudowana i oddana do eksploatacji w latach 80. XX wieku – zmodernizowana była w 2009 roku, kiedy wybudowano drugą awaryjną studnię głębinową. Stacja zasila mieszkańców miejscowości: Okup, Grabina, Kolonia Bilew, Kopyść, Mikołajówek, Wola Bałucka oraz Zielęcice. Stacja uzdatniania wody w Bałuczu o wydajności Qmax – 1133 m³/d – wybudowana i oddana do eksploatacji w latach 80. XX wieku – gruntownie zmodernizowana w 2006 roku, zaopatruje w wodę mieszkańców miejscowości: Bałucz, Kolonia Bałucz, Anielin, Borszewice, Budy Stryjewskie, Jabłonki, Kiki, Krzucz, Młynisko, Remiszew, Stryje Paskowe, Stryje Księże, Ulejów, Wincentów, Wola Stryjewska, Wrzeszczewice i Wydrzyn. Sieć wodociągowa, eksploatowana przez przedsiębiorstwo, wynosi łącznie 243 km. O jakość wody, oprócz akredytowanych zewnętrznych jednostek laboratoryjnych, dba w trybie monitoringu ciągłego wewnętrzne laboratorium, zlokalizowane na terenie SUW w Ostrowie. Wiele inwestycji prowadzonych w zakresie gospodarki wodociągowej przyczyniło się do poprawy świadczenia ciągłości i niezawodności dostaw wody do mieszkańców, a także pozwala z roku na rok zmniejszać straty wody na sieci dystrybucyjnej, osiągając wyniki optymalne w zakresie ekonomicznego poziomu wycieków.
W zakresie gospodarki ściekowej spółka eksploatuje obecnie oczyszczalnię ścieków, obsługującą sieć kanalizacyjną aglomeracji miejskiej Łask, okolicznych miejscowości oraz ścieki dowożone taborem asenizacyjnym z gminy Łask. Oczyszczalnia ścieków – wybudowana na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku – uruchomiona i oddana do eksploatacji została w 1981 roku, a następnie w 2019 roku gruntownie zmodernizowana i przebudowana. Obecna przepustowość projektowa oczyszczalni ścieków wynosi Qśr – 8000 m³/d. W wyniku realizacji wielu inwestycji wyłączono z eksploatacji dwie lokalne oczyszczalnie ścieków w Kopyści oraz dzielnicy Kolumna i przekierowano ścieki do zmodernizowanej oczyszczalni ścieków w Łasku. Do miejskiej oczyszczalni ścieków przyłączone jest łącznie 110 km sieci kanalizacji sanitarnej.
Na przestrzeni ostatnich lat przeprowadzono wiele inwestycji poprawiających funkcjonowanie systemu wodociągowo-kanalizacyjnego na terenie gminy Łask, podnosząc tym samym jakość świadczonych przez spółkę usług oraz zmniejszając uciążliwość jej działań dla środowiska naturalnego. Jedną z najważniejszych inwestycji w historii przedsiębiorstwa jest projekt pn. „Modernizacja oczyszczalni ścieków oraz rozbudowa i modernizacja kanalizacji na terenie gminy Łask”. Na jego realizację pozyskano 34,7 mln zł dofinansowania ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w ramach działania 2.3 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach Oś priorytetowa II Ochrona Środowiska, którego łączna wartość to ponad 67 mln zł. W wyniku realizacji projektu przebudowano oczyszczalnię ścieków w Łasku, która obecnie jest jednym z nowocześniejszych obiektów w Polsce.
Kompleksowej modernizacji poddano część mechaniczną. Pierwszy stopień mechanicznego oczyszczania ścieków ma miejsce w budynku krat i pompowni ścieków, wyposażonym w kra-tę mechaniczną zgrzebłową oraz awaryjną kratę ręczną. Odseparowane skratki na kracie mechanicznej zrzucane są bezpośrednio do kontenera. Ścieki pozbawione zgrubnych skratek dopływają do zbiornika czerpalnego, a następnie za pomocą pomp podawane są do obiektu sitopiaskowników. W budynku sitopiaskowników zostały zainstalowane dwa niezależne urządzenia. Osadzane na sicie skratki poddawane są płukaniu i sprasowaniu w prasopłuczce skratek. Po odwodnieniu i sprasowaniu skratki trafiają do pojemnika zlokalizowanego w pomieszczeniu skratek. Podczyszczone ścieki na sicie, trafiają do komory piaskownika, w którym dochodzi do zatrzymywania się piasku. Zgromadzony piasek wprowadzany jest bezpośrednio do płuczki piasku. Piaskowniki zostały wyposażone w systemy napowietrzania zasilane sprężonym powietrzem za pomocą dmuchaw. Takie rozwiązanie przyczynia się do lepszego oddzielenia zawiesiny mineralnej (piasku) od zawiesiny organicznej. Z budynku sitopiaskowników ścieki kierowane są grawitacyjnie do nowego radialnego osadnika wstępnego. Zawarty w ściekach osad wstępny (surowy) sedymentuje na dno zbiornika, a następnie w sposób ciągły zgarniany jest za pomocą zgarniacza mechanicznego do leja osadowego, skąd okresowo (cyklicznie) odprowadzany jest do zagęszczacza grawitacyjnego osadu. Osadnik wstępny wyposażony jest również w powierzchniowy zgarniacz części pływających. Na wypadek wystąpienia awarii osadnika, zrealizowano by-pass, umożliwiający bezpośrednie skierowanie ścieków do reaktorów biologicznych.
Następnie rozpoczyna się etap biologicznego oczyszczania ścieków. Mechanicznie oczyszczone ścieki kierowane są do studni rozdzielczej reaktorów biologicznych, w której następuje rozdział ścieków na dwa reaktory biologiczne. Każdy z reaktorów biologicznych składa się ze zblokowanych i powiązanych ze sobą komór technologicznych funkcyjnych:
• komora predenitryfikacyjna
• komora defosfatacyjna
• komora denitryfikacyjna
• komora nitryfikacyjna
• komora odtleniona.
Komora predenitryfikacyjna KPDN – w warunkach niedotlenionych (anoksycznych) zachodzi w niej proces redukcji azotu azotanowego N-NO3 w osadzie recyrkulowanym (funkcja istotna zwłaszcza w okresach niskich temperatur ścieków t<12°C) oraz części ścieków surowych z kanału zbiorczego poprzez przelew. Z komory KPDN ścieki kierowane są do komory KDF, w której w warunkach beztlenowych zachodzi proces defosfatacji (pierwsza faza). W tych warunkach osad czynny uwalnia fosforany P-PO4 przy jednoczesnym poborze łatwo przyswajalnego (łatwo rozkładalnego) węgla organicznego. W następnych etapach procesu (tj. warunkach tlenowych w komorach nitryfikacji), ma miejsce nadmiarowy pobór fosforu (dochodzi do wbudowania go w osad). Z komory KDF, ścieki kierowane są do komory niedotlenionej (anoksycznej) – komora denitryfikacji KDN. W warunkach anoksycznych zachodzi proces redukcji N-NO3 do azotu gazowego. Oprócz ścieków skierowanych z komory beztlenowej do komory denitryfikacyjnej doprowadzana jest także recyrkulacja wewnętrzna z komory odtlenionej KO. Z komory denitryfikacji KDN ścieki doprowadzane są do komory tlenowej – nitryfikacji KN, gdzie zachodzi proces nitryfikacji tj. utleniania azotu amonowego N-NH4 do azotu azotanowego N-NO3 i redukcji ładunku BZT5. Komora nitryfikacji KN została zaprojektowana i wykonana jako komora o przepływie tłokowym (duże obciążenie ładunkiem związków węgla oraz azotu na początku reaktora, które maleje wzdłuż komory), wyposażona w drobnopęcherzykowy system napowietrzania złożony z dyfuzorów płytowych. Niezbędne do napowietrzania sprężone powietrze dostarczane jest do rusztu napowietrzającego za pomocą dmuchaw zabudowanych w budynku technologicznym nr 1. W komorze zostały wydzielone trzy strefy napowietrzania, ze zróżnicowaną ilości dyfuzorów, w zależności od wymagającej ilości dostarczanego powietrza.
Z komory nitryfikacji ścieki kierowane są do komory odtleniania KO. W każdej komorze odtleniania zainstalowane są dwa mieszadła pompujące, które odpowiadają za recyrkulację wewnętrzną do komory denitryfikacji. Ścieki z komory odtlenionej odbierane są przez koryto przelewowe i dalej kierowane do osadników wtórnych. W strefie odtleniania i w korycie odpływowym z reaktorów biologicznych przewidziano możliwość strącania fosforu przy użyciu koagulantu za pomocą stacji koagulantu, w sytuacji nagłej zmiany składu ścieków bądź zakłócenie procesu defosfatacji biologicznej. Zawarty w ściekach doprowadzanych z reaktorów biologicznych osad czynny, sedymentuje na dno osadników wtórnych, a następnie w sposób ciągły zgarniany jest za pomocą zgarniacza mechanicznego do leja osadowego, skąd odprowadzany jest do przepompowni osadu nadmiernego i recyrkulowanego, zlokalizowanego w budynku technologicznym nr 1. Oczyszczone biologicznie ścieki odbierane są układem przelewów trapezowych do koryta żelbetowego, a stamtąd do otwartego kanału zbiorczego, na którym zainstalowane są urządzenia do pomiaru ilości i jakości ścieków oczyszczonych oraz ujęcie wody technologicznej. Następnie oczyszczone ścieki odprowadzane są kanałem odpływowym do odbiornika – rzeki Grabi.
Część osadowa to kolejny skomplikowany układ urządzeń technologicznych. Osad czynny zagęszczony w lejach z osadników wtórnych transportowany jest do przepompowni osadu nadmiernego i recyrkulowanego. Cześć osadu z powrotem zawracana jest do komór predenitryfikacji reaktorów biologicznych jako osad recyrkulowany (recyrkulacja zewnętrzna), natomiast pozostała ilość osadu, jako osad nadmierny, tłoczona jest na instalację zagęszczania mechanicznego. Instalacja zagęszczania osadu wyposażona jest w zagęszczarkę mechaniczną typu taśmowego, z której zagęszczony osad tłoczny jest do zbiornika osadów zmieszanych.
W ramach rozbudowy oczyszczalni ścieków, zrealizowano zagęszczacz grawitacyjny osadu wstępnego. W wyniku zagęszczania osadu powstaje woda nadosadowa, która jest odprowadzana jednostronnym przelewem trapezowym do koryta. Zagęszczacz grawitacyjny wyposażony jest również w segmentowy denny zgarniacz osadu, zgarniacz powierzchniowy flotatu oraz lej flotatu. Zagęszczony osad odprowadzany jest do pompowni osadu, która tłoczy go cyklicznie do zbiornika osadów zmieszanych. Zbiornik osadów zmieszanych pełni rolę magazynującą i uśredniającą dla osadów zagęszczonych (wstępnego i nadmiernego) i flotatów przed podaniem ich procesowi fermentacji. Osad zmieszany, pobierany ze zbiornika osadów zmieszanych poprzez pompownię osadów, transportowany jest do maszynowni WKF w budynku technologicznym nr 2 tj. do układu cyrkulacji WKF przez wymienniki ciepła.
Fermentacja osadów zmieszanych i flotatów, kierowanych ze zbiornika osadów zmieszanych, realizowana jest w Wydzielonej Komorze Fermentacyjnej konstrukcji stalowej. W komorze fermentacji zachodzi beztlenowa stabilizacja osadu tj. fermentacja metanowa w warunkach mezofilowych w temperaturze z przedziału 35-38˚C (max. 42˚C). W trakcie fermentacji metanowej osadów dochodzi do biochemicznego rozkładu materii organicznej, w wyniku którego powstają znaczne ilości biogazu. Komora fermentacyjna wyposażona jest w ujęcie biogazu. Proces fermentacji w WKF i układzie cyrkulacji osadu komory, jest stale kontrolowany i monitorowany. W maszynowni WKF znajdują się dwa układy, związane z cyrkulacją grzewczą osadu fermentującego w WKF. Osad przefermentowany odprowadzany jest z górnej części komory fermentacyjnej przez specjalną komorę przelewową. Z komory przelewowej osad kierowany jest grawitacyjnie do zbiorników osadów przefermentowanych. W sytuacji wystąpienia niedrożności rurociągu odprowadzającego osad przefermentowany do zbiorników osadów przefermentowanego, następuje odprowadzenie osadu przefermentowanego przelewem awaryjnym bezpośrednio do kanalizacji.
Osad przefermentowany ze zbiorników osadu przefermentowanego kierowany jest do stacji odwaniania osadu w budynku technologicznym nr 2. Proces mechanicznego odwadniania osadu przefermentowanego jest realizowany przez dwie wirówki dekantacyjne. Zasadniczo osad przefermentowany, odwodniony na wirówkach do ok 22% suchej masy, za pomocą przenośników ślimakowych podawany jest na przyczepę i wywożony do suszarni słonecznych. Suszenie odwodnionych osadów odbywa się przy wykorzystaniu energii słonecznej, natomiast energia elektryczna wykorzystywana jest jedynie do pracy wyposażenia suszarni. W suszarni zachodzi biochemiczne utlenianie związków organicznych, a ciepło wyzwalane w trakcie utlenienia związków organicznych przyspiesza proces odparowania wody. Dodatkowo wyzwalane ciepło, powoduje również higienizacje suszonego osadu. Suszarnia słoneczna składa się z trzech hal. Każda z hal wyposażona jest w przewracarki osadu, które odpowiadają za: równomierne rozgarnianie dostarczanych do suszarni pryzm odwodnionych osadów w warstwę o zadanej grubości, równomierne napowietrzanie i przemieszczanie suszonego osadu wewnątrz suszarni z możliwością transportu w obu kierunkach i zwalniania powierzchni od przodu suszarni celem regularnego przyjmowania nowych partii, oraz pryzmowania suszu na końcu hal ułatwiające załadunek materiału przy pomocy ładowarki kołowej i usypywanie pryzm w każdym wybranym miejscu. Wysuszony do ok. 70% suchej masy osad pryzmowany jest na końcu każdej z hal, a następnie wywożony do ostatecznego zagospodarowania.
Przewidziano również alternatywną metodą higienizacji osadu (z pominięciem suszarni słonecznej). Osad po wirówkach odwadniających, transportowany jest bezwałowym przenośnikiem do mieszacza osadu z wapnem palonym, do którego dozowane jest wapno z silosu na wapno. Zhigienizowany wapnem osad wywożony jest następnie do ostatecznego zagospodarowania.
Z częścią osadową oczyszczalni ścieków połączona jest część biogazowa instalacji. W wyniku procesu fermentacji osadów zmieszanych i flotatów w WKF, powstaje biogaz. Biogaz ujmowany jest na komorze WKF i następnie poprzez filtr PP, odsiarczalnię trafia do zbiornika biogazu. Zbiornik wraz urządzeniami towarzyszącymi spełnia dwie funkcje: magazynowanie nadmiaru biogazu w okresach wzrostu jego produkcji w komorze fermentacyjnej oraz stabilizację ciśnienia w sieci biogazu. Nadmiar biogazu w stosunku do zapotrzebowania przez agregat kogeneracyjny bądź kocioł, który nie będzie mógł zostać zmagazynowany, kierowany jest na pochodnie biogazu w celu spalenia. Na sieci biogazu została zrealizowana studnia kondensatu oraz węzeł rozdzielczo tłoczny, który ma za zadanie podnoszenie ciśnienia biogazu dla potrzeb odbiorników tj. agregatu kogeneracyjnego lub kotła centralnego ogrzewania.
Modernizacja oczyszczalni ścieków w Łasku kompleksowo rozwiązała proces mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków, przy zastosowaniu najlepszych i najmniej energochłonnych rozwiązań technologicznych. Rozwiązany został problem gospodarki osadowej obiektu, poprzez odzysk biogazu z osadu, następnie suszonego w słonecznych suszarniach osadu. Wybudowano również odnawialne źródło energii w postaci instalacji do pozyskania biogazu spalanego w układzie kogeneracji, produkującego energię cieplną oraz elektryczną na potrzeby oczyszczalni ścieków zmniejszając równocześnie jej energochłonność. O tym, że obiekt jest przyjazny środowisku, świadczy również obecność bocianów stacjonujących na oczyszczalni ścieków, które można śledzić on-line od wielu lat.
W ramach projektu w zadaniach towarzyszących modernizacji łaskiej oczyszczalni ścieków, wybudowano ponad 11,6 km nowej sieci kanalizacji sanitarnej w dzielnicy Kolumna w ulicach: Wojska Polskiego, Krakowskiej, Katowickiej, Śląskiej, Sosnowej, Spacerowej, Spokojnej, Swojskiej, Sandomierskiej, Toruńskiej, Świerkowej, Leśników Polskich; w Łasku w ulicach Zachodniej i Widawskiej oraz w miejscowości Ostrów. Zmodernizowano łącznie 7 km istniejących najstarszych kolektorów głównych kanalizacji sanitarnej w Łasku, poprawiając funkcjonowanie hydrauliczne sieci oraz ograniczenie infiltracji wód obcych do kanału i eksfiltracji ścieków do gruntu. Dzięki inwestycji dostosowano warunki funkcjonowania aglomeracji miejskiej Łask do warunków stawianych przez przepisy Unii Europejskiej (głównie dyrektywy 91/271/EWG) oraz przepisów krajowych, zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Poza działalnością inwestycyjną przedsiębiorstwo świadczy kompleksowe usługi w zakresie projektowania, budowy sieci oraz przyłączy wodociągowo-kanalizacyjnych oraz fachowego nadzoru technicznego i inwestorskiego przy realizacji inwestycji wodociągowo-kanalizacyjnych. Najważniejszym jednak celem statutowym przedsiębiorstwa jest ciągła i niezawodna, na jak najwyższym możliwym poziomie, ciągłość dostaw wody oraz odbioru i utylizacji ścieków od mieszkańców gminy Łask. Nieodzownym i bardzo ważnym zadaniem, realizowanym przez przedsiębiorstwo, jest promowanie picia łaskiej wody kranowej pod hasłem „Wodę piję, zdrowo żyję!” Kampania promocyjna prowadzana jest wśród młodzieży szkolnej, gdzie funkcjonują źródełka wody pitnej oraz w mediach społecznościowych na profilu MPWIK Sp. z o.o. w Łasku. W ramach promocji wody kranowej, dystrybuowane są również wśród mieszkańców, ekologiczne szklane karafki na wodę, zachęcające do picia o wiele tańszej od butelkowanej wody kranowej, ograniczając w ten sposób emisję odpadów do środowiska w postaci plastikowych butelek. Wszystkie działania prowadzone przez przedsiębiorstwo to dbałość o satysfakcję i bezpieczeństwo mieszkańców, z jednoczesnym poszanowaniem otaczającego środowiska naturalnego z przesłaniem troski o los przyszłych pokoleń w ramach zrównoważonego rozwoju.
