Spółka Wodno-Ściekowa „Swarzewo”
84-120 Władysławowo, Swarzewo, ul. Władysławowska 84
tel./fax 58 674 15 08, 58 674 15 69
e-mail: biuro@sws-swarzewo.pl
www.sws-swarzewo.pl
Przeszłość
Budowę oczyszczalni planowano już w latach 50. XX wieku, jednak ze względu na brak środków budżetowych inwestycja była ciągle wstrzymywana. Dopiero postępujące zanieczyszczenie ściekami wód przybrzeżnych Zatoki Puckiej, degradacja środowiska naturalnego oraz zbliżająca się dużymi krokami katastrofa ekologiczna zmobilizowała władze, lokalnych przedsiębiorców oraz mieszkańców okolicznych gmin do działania.
6 listopada 1980 roku podjęto uchwałę o utworzeniu Spółki Wodnej „Swarzewo”. Do Spółki przystąpiło 23 udziałowców, głównie miejscowe zakłady pracy, które na tym terenie korzystały z wody do celów gospodarczych. Początkowa koncepcja zakładała powstanie jednej oczyszczalni zbierającej ścieki z całego półwyspu poprzez system rurociągów i przepompowni.
Ostatecznie jednak, na specjalnie w tym celu zorganizowanym sympozjum naukowym z udziałem specjalistów z różnych dziedzin, podjęto decyzję o budowie trzech mniejszych oczyszczalni:
• w Swarzewie – dla Pucka, Władysławowa, Chałup i Chłapowa;
• w Jastarni – dla Jastarni, Kuźnicy i Juraty;
• w Helu – dla miasta Hel.
Wybór takiego wariantu podyktowany został troską o zachowanie w nienaruszonym stanie Półwyspu Helskiego tak licznie odwiedzanego przez rzeszę turystów. W ciągu roku udało się zrobić to, co przez dziesięciolecia wydawało się niemożliwe do wykonania: skompletowano dokumentację projektową, uregulowano stosunki prawno-własnościowe gruntów oraz dokonano wyboru wykonawcy. Jesienią 1981 roku przystąpiono do realizacji tak długo oczekiwanej budowy. Prace, jak na ówczesne realia, postępowały bardzo szybko i już po 7 latach całość założonych planów inwestycyjnych została zrealizowana.
Teraźniejszość
Spółka Wodno-Ściekowa Swarzewo to nowoczesne przedsiębiorstwo, stale inwestujące w infrastrukturę oraz innowacyjne i ekologiczne rozwiązania technologiczne. W 1997 roku dokonano zmian w strukturze organizacyjnej Spółki. Obecnie podział głosów członkowskich wygląda następująco:
• Gmina Puck – 1 głos;
• Miasto Puck – 1 głos;
• Gmina Władysławowo – 1 głos;
• Gmina Jastarnia – 1 głos.
Od 25 lat funkcję dyrektora Spółki pełni mgr inż. Tadeusz Rotuski. Przez 35 lat istnienia Spółka była systematycznie poddawana modernizacjom, a największa z nich właśnie zbliża się ku końcowi.
Rozbudowa Oczyszczalni 2013-2015
W 2013 roku podpisano umowę z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku o dofinansowanie Projektu pn. „Uporządkowanie gospodarki ściekowej w aglomeracji Puck”. Projekt uzyskał środki finansowe (ok. 56,9 mln zł) z Funduszu Spójności w ramach programu Infrastruktura i Środowisko na rozbudowę i modernizację oczyszczalni Swarzewo, rozbudowę rurociągu zrzutowego do Morza Bałtyckiego oraz budowę kanalizacji sanitarnej w miejscowości Połczyno. Inwestycja bardzo ambitna, stanowiąca niezwykle trudne wyzwanie organizacyjne ze względu na szeroki front robót realizowanych na czynnym, eksploatowanym obiekcie oraz duże wyzwanie projektowe ze względu na lokalizację obiektu w rejonie atrakcyjnym turystycznie (w otulinie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego), który charakteryzuje się dużą sezonowością popytu turystycznego, a co za tym idzie dużą nierównomiernością produkcji ścieków w ciągu roku. Podejmując decyzje o rozwiązaniach projektowych, kierowano się głównie takimi argumentami jak: zwiększenie możliwości oczyszczania ścieków w sezonie turystycznym, zmniejszenie uciążliwości zapachowej, usprawnienie procesów technologicznych z zapewnieniem wytworzenia ciepła i energii elektrycznej na potrzeby własne wraz z możliwością sprzedaży do sieci zewnętrznej oraz modernizacja przeróbki osadów wraz z produkcją kompostu.
Bardzo dużą wagę przyłożono do ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do wód Morza Bałtyckiego, co będzie miało korzystny wpływ na zdrowie i jakość życia okolicznych mieszkańców, a także pozwoli na znaczny rozwój gospodarczy okolicznych gmin. Aby osiągnąć zamierzone cele zastosowano najnowsze, niezawodne instalacje i procesy. Dzięki czemu zmodernizowana oczyszczalnia przyjmować będzie docelowo 18 100 m³ ścieków w ciągu doby (176 800 RLM) w sezonie letnim oraz 9100 m³ ścieków na dobę (100 100 RLM) w pozostałym okresie.
System technologiczny
Ścieki tłoczone są do oczyszczalni poprzez dwie główne przepompownie w Pucku i Władysławowie. Pierwszym etapem oczyszczania ścieków jest część mechaniczna, w której wykorzystuje się procesy cedzenia i sedymentacji. W tej części oczyszczalni usuwa się ze ścieków zanieczyszczenia stałe oddzielane na kratach i sitach, a w piaskownikach drobne zanieczyszczenia mineralne w postaci żwiru i piasku. W bocznej kieszeni piaskownika oddzielany jest tłuszcz, który trafia do odtłuszczacza, a następnie do fermentacji. Z piaskowników ścieki trafiają do osadników wstępnych, w których oddzielana jest zawiesina organiczna.
Przez dwa osadniki wstępne przepływa całkowita ilość ścieków dopływających do oczyszczalni, co oznacza, że ewentualne skierowanie ścieków do zbiornika retencyjnego następuje dopiero po ich podczyszczeniu w osadnikach wstępnych. Obydwa osadniki zostały wyposażone w system dezodoryzacji i hermetyzacji. Części pływające zebrane w osadnikach wstępnych odprowadzane są do pompowni części pływających, skąd wspólnie z tłuszczami z piaskowników kierowane są do węzła fermentacji.
W kolejnej fazie procesu ścieki ze zbiornika retencyjnego trafiają do strefy oczyszczania biologicznego w reaktorach SBR, w których następuje złożona redukcja zanieczyszczeń. Proces odbywa się w komorach napowietrzania z dużą zawartością bakterii, zwanych osadem czynnym. Łącznie oczyszczalnia Swarzewo dysponuje sześcioma zbiornikami SBR. Ścieki oczyszczone ze zbiorników SBR odprowadzane są do osadników wtórnych, a następnie do stawów stabilizacyjnych, skąd poprzez rurociąg zrzutowy trafiają do Morza Bałtyckiego (zrzut został zlokalizowany w głębi morza, w odległości 1417 m od brzegu na wysokości Władysławowa). Niemal na każdym etapie zapewniona jest elastyczność pracy układu i możliwość niwelowania wahań w nierównomiernym dopływie ścieków w taki sposób, aby osiągnąć założone parametry przy optymalnym zużyciu energii, jak również przy pełnym zautomatyzowaniu procesów.
Na szczególną uwagę zasługują nowatorskie w skali kraju rozwiązania zastosowane w gospodarce osadowej takie jak: kofermentacja metanowa, pasteryzacja tłuszczów, dezintegracja osadu nadmiernego, produkcja biogazu z tłuszczów i odpadów zielonych, produkcja LKT, kogeneracja oraz kompostowanie osadów i odpadów zielonych. Wytrącany w osadnikach wstępnych osad zagęszczany jest w grawitacyjnych zagęszczaczach osadu wstępnego. W celu intensyfikacji produkcji lotnych kwasów tłuszczowych (LKT), prowadzona jest recyrkulacja osadu wstępnego. Hydroliza kwasów organicznych stanowi również dodatkowe źródło węgla w procesach biologicznego oczyszczenia ścieków w reaktorach SBR. Zagęszczony osad jest przetłaczany pompami rotacyjnymi do zbiornika mieszania osadu, gdzie także zastosowano hermetyzację i wywiew powietrza do atmosfery poprzez filtr.
Powstające na terenie oczyszczalni osady, tłuszcze i odpady zielone utylizowane są w procesie fermentacji w zamkniętych komorach fermentacyjnych w warunkach mezofilowych. Powstały wówczas biogaz służy do produkcji ciepła technologicznego oraz energii elektrycznej. Wytworzona energia elektryczna oraz cieplna pokrywa zapotrzebowanie całego obiektu, a ewentualne nadwyżki mogą zostać sprzedane do sieci zewnętrznej. Dzięki produkcji biogazu oraz tzw. zielonej energii obiekt jest ekologiczny i energooszczędny.
Oczyszczalnia została wyposażona w instalacje odbioru odpadów zielonych, które są poddawane kompostowaniu i dzięki zastosowanym procesom zostają przekształcone w wartościowy nawóz. W kompostowni zastosowano system dynamicznego kompostowania z wymuszonym podciśnieniowym i ciśnieniowym napowietrzaniem pryzm kompostowych, napowietrzanym placem dojrzewania, biofiltrem i automatyką kontroli procesu. Mając na uwadze uciążliwości zapachowe, jakie może generować obiekt tego typu, zastosowano dezodoryzację powietrza procesowego w dwustopniowym biofiltrze z płuczką wymieszanych gazów powietrza procesowego i powietrza świeżego.
Cała oczyszczalnia została wyposażona w nowoczesny system sterowania i automatyki, który obejmuje niemal wszystkie elementy procesów technologicznych m.in. automatyczne sterowanie napowietrzaniem w reaktorach biologicznych, płynną regulację otwierania i zamykania zasuw, zastawek czy napełniania zbiorników.
Podczas projektowania rozbudowy i modernizacji oczyszczalni uwzględniono niemal wszystkie nowości technologiczne dostępne na rynku, tworząc obiekt wzorcowy dla innych oczyszczalni.
Przyszłość
Duży sukces przy realizacji rozbudowy Oczyszczalni Swarzewo zachęcił Spółkę do podjęcia kolejnego zadania inwestycyjnego tj. modernizacji oczyszczalni w Jastarni. Inwestycja planowana jest w latach 2017-2020. Obecnie trwa opracowanie dwuwariantowej koncepcji modernizacji i rozbudowy oczyszczalni w oparciu o technologię osadu czynnego.
