Zakład Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej w Tomaszowie Maz.
97-200 Tomaszów Mazowiecki, ul. Kępa 19
tel./fax 44 724 22 92
e-mail: sekretariat@zgwk.pl
Innowacyjność i ochrona środowiska to dwa najważniejsze założenia projektu pn. „Modernizacja oczyszczalni ścieków i skanalizowanie części aglomeracji Tomaszowa Mazowieckiego”, który został zrealizowany przez miejscowy Zakład Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej Sp. z o.o. Zakończona w ubiegłym roku inwestycja, warta ponad 208 mln złotych (dofinansowana w wysokości 101 mln zł z Funduszu Spójności), była nie tylko największym dotychczas przedsięwzięciem, zrealizowanym na terenie miasta, ale także jednym ze strategicznych dla całego regionu łódzkiego.
Dzięki ścisłej współpracy techników i przyrodników, na każdym etapie jej prowadzenia udało się zachować równowagę pomiędzy pracami technologicznymi i działaniami proekologicznymi, co było ważne choćby ze względu na otaczające Tomaszów Mazowiecki kompleksy leśne Puszczy Pilickiej, z występującymi w nich chronionymi gatunkami roślin i zwierząt. Poza tym w samym mieście znajduje się, unikatowy w skali kraju, Rezerwat Przyrody „Niebieskie Źródła”. W okolicy nie brak też parków krajobrazowych czy obszarów Natura 2000, a także rzek (z Pilicą na czele), które wyraźnie odczują korzystny wpływ zrealizowanego przez ZGWK projektu.
Obejmował on budowę nowej sieci kanalizacyjnej (ok. 102 km), modernizację istniejącej sieci sanitarnej (ok. 19 km), wymianę kolektora tłocznego ścieków (ok. 1,3 km), budowę nowej przepompowni ścieków oraz modernizację oczyszczalni. Dzięki tej inwestycji poziom skanalizowania aglomeracji wzrósł z 74,8 do 95,4%, co oznacza, że 15,5 tys. mieszkańców zyskało stały dostęp do kanalizacji, a Tomaszów Mazowiecki uplasował się w czołówce innowacyjnych i ekologicznych gmin woj. łódzkiego, charakteryzujących się niemal stuprocentowym stopniem wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjną, przekraczając średnią wojewódzką o blisko 30%.
W zmodernizowanej oczyszczalni ścieków zastosowano nowoczesne, rzadko spotykane rozwiązania technologiczne. Proces oczyszczania ścieków bazuje na technologii osadu czynnego niskoobciążonego, obejmującej zintegrowane usuwanie związków węgla, azotu i fosforu na drodze biologicznej, z możliwością eliminowania związków biogennych w niskich temperaturach. Poszczególnymi procesami technologicznymi, zachodzącymi w reaktorach biologicznych, kieruje w pełni automatyczny układ sterowania. Pozwala on na dobieranie optymalnych parametrów technologicznych (temperatura, czas) oraz odpowiedniej ilości substratów, niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu oczyszczania ścieków.
Aktualnie obiekt ma ogromne możliwości redukcji azotu amonowego, dzięki dodatkowym komorom MBBR, które ograniczają azot amonowy o ponad 0,5 g/m²/dobę powierzchni rozwinięcia złoża. W reaktorach z osadem czynnym znajdują się tysiące polietylenowych kształtek o gęstości zbliżonej do wody, dzięki czemu unoszą się one w całej objętości cieczy. Komory wyposażone są dodatkowo w ruszty napowietrzające i mieszadła pompujące, umożliwiające cyrkulację z komór nitryfikująco-denitryfikujących. Objętość każdej komory wynosi 150 m³, z czego 75 m³ stanowią kształtki. Ruchome złoże pozwala na rozwinięcie bardzo dużej powierzchni, na której zachodzą procesy nitryfikacji azotu amonowego, zawartego w ściekach. Efektem tego jest uzyskanie bardzo wysokiego stopnia nitryfikacji w warunkach temperatury ścieków poniżej 12°C. Przebiegiem poszczególnych procesów technologicznych, zachodzących w reaktorach biologicznych, sterują: układ SCADA oraz inteligentny układ nadrzędny. Pozwala to na dobieranie optymalnych czasów trwania procesów nitryfikacji i denitryfikacji oraz ilości tlenu, potrzebnego do ich przebiegu, a także umożliwia dozowanie koagulantów, w przypadku zwiększonych ładunków w ściekach surowych.
Jako uzupełnienie zrealizowanego projektu, w najbliższej przyszłości Zakład Gospodarki Wodno-Kanalizacyjnej w Tomaszowie Mazowieckim zamierza wybudować turbinę wodną do odzysku energii, która będzie elementem technologicznym odprowadzania oczyszczonych ścieków. Pozwoli to na zmniejszenie zapotrzebowania na energię ze źródeł zewnętrznych oraz wprowadzenie oszczędności finansowych w przedsiębiorstwie.
Dodatkowo spółka planuje stworzyć system informacji przestrzennej, pozwalający bieżąco monitorować stan sieci dystrybucyjnych oraz szybciej reagować w przypadku poważnych awarii i utrudnień dla mieszkańców, a nawet im zapobiegać.
Najważniejszym jednak zadaniem stojącym przed ZGWK jest przekonanie tomaszowian, którzy jeszcze korzystają z szamb, do podłączenia swoich nieruchomości do miejskiej sieci kanalizacyjnej. W tym celu spółka prowadzi akcje edukacyjne, promujące efekt ekologiczny, a także informacyjne o systemach ulg i preferencji, w tym o możliwości uzyskania dotacji z WFOŚiGW w Łodzi na wykonanie przyłączy.
Projekt modernizacji oczyszczalni ścieków oraz skanalizowania części Tomaszowa Mazowieckiego był dużym wyzwaniem dla ZGWK. Budowanie nowej infrastruktury przebiegało przy zachowaniu ciągłości pracy oczyszczalni, co dodatkowo komplikowało proces. Położenie nowych odcinków sieci było nie tylko wyzwaniem logistycznym, ale wymagało uwzględnienia także innych, np. ekologicznych aspektów zadania. Dziś tomaszowska inwestycja może być przykładem dla innych, jak pogodzić rozwój cywilizacyjny z ochroną środowiska naturalnego. Nic zatem dziwnego, że spółkę uhonorowano tytułami: „Lider Rozwoju Regionalnego 2016” oraz „EkoSymbol 2016”. Obecnie ZGWK został nominowany również do tytułu „EkoStrateg 2017”.
Modernizują w zgodzie z naturą